ĐOÀN MINH CĂN – LỒNG CHIM MỸ NGHỆ, TINH HOA TRE HUẾ
Lồng chim Huế là một nét văn hóa, là biểu tượng tinh thần đặc trưng của vùng đất Cố đô. Trong đó, không thể không nhắc đến những sản phẩm tuyệt tác của nghệ nhân Đoàn Minh Căn – người được mệnh danh là “Đệ nhất lồng chim xứ Huế.” Sinh ra và lớn lên tại Huế, ông Căn đã kế thừa, phát huy tinh hoa nghề làm lồng chim thủ công, trở thành một trong những người hiếm hoi còn giữ được sự tinh xảo và cái hồn của nghề làm lồng chim mỹ nghệ. Bằng sự khéo léo, tình yêu với nghệ thuật truyền thống, cùng với óc sáng tạo, những chiếc lồng chim của ông Căn không chỉ là nơi trú ngụ cho các chú chim quý mà còn là những tác phẩm nghệ thuật, mang đậm dấu ấn văn hóa của Huế.
Sinh ra và lớn lên trong làng có truyền thống làm nghề mộc, chạm khắc, ngay từ nhỏ, ông đã bén duyên với nghề. Sau khi học hết phổ thông, ông bắt đầu học nghề điêu khắc với nghệ nhân Lê Đăng Duân. Thông qua việc học hỏi và thực hành từ nhỏ, ông Căn dần trở thành một người thợ lành nghề, với khả năng khắc họa những chi tiết tinh vi trên từng chiếc lồng chim. Ông không chỉ học cách làm lồng mà còn tìm hiểu kỹ lưỡng về ý nghĩa và phong thủy trong từng họa tiết và kiểu dáng. Những hình ảnh quen thuộc của xứ Huế như cầu Trường Tiền, chùa Thiên Mụ, hay hoa sen được ông đưa vào lồng chim một cách tinh tế, như lời tri ân với quê hương.
Để tạo nên một chiếc lồng chim phải trải qua nhiều công đoạn tỉ mỉ từ chọn tre, gọt, chuốt, sơn, và cẩn thận đục, khắc từng đường nét bằng tay. Mỗi sản phẩm ông tạo ra đều được làm thủ công hoàn toàn, không hề có sự can thiệp của máy móc hiện đại, mang đến nét độc đáo và riêng biệt. Những chiếc lồng chim của ông Căn không chỉ mang giá trị thẩm mỹ, những chiếc lồng này còn bền bỉ qua thời gian, có thể được lưu truyền qua nhiều thế hệ mà vẫn giữ được sự mới mẻ và đẹp đẽ.
Điều đặc biệt là mỗi chiếc lồng chim của ông đều mang một câu chuyện, một thông điệp. Đó có thể là câu chuyện về người thợ cả đời gắn bó với nghề làm lồng, là kỷ niệm của một người con xa quê, hay là lời chúc bình an, may mắn cho gia chủ. Người ta tìm đến ông không chỉ để mua một chiếc lồng chim mà còn để tìm thấy một chút gì đó của Huế trong sản phẩm của ông. Chính vì thế, lồng chim của ông Đoàn Minh Căn không chỉ được người Huế yêu thích mà còn có sức hút lớn đối với người yêu thích nghệ thuật.
Bên cạnh việc duy trì và phát triển nghề truyền thống, ông Đoàn Minh Căn còn không ngừng cải tiến và sáng tạo để phù hợp với xu hướng hiện đại. Ông đã tạo ra nhiều kiểu lồng chim mới lạ, không chỉ theo các kiểu dáng truyền thống mà còn mang hơi thở của cuộc sống đương đại. Tuy nhiên, dù đổi mới, ông vẫn luôn giữ vững giá trị cốt lõi của nghề làm lồng chim Huế: đó là sự tỉ mỉ, công phu và lòng yêu nghề. Mỗi chiếc lồng chim do ông tạo ra đều thể hiện được sự kính trọng với nghề, với nghệ thuật truyền thống và với cả quê hương Huế.
Với sự cống hiến không ngừng, nghệ nhân Đoàn Minh Căn đã nhận được nhiều giải thưởng danh giá và được vinh danh là “Đệ nhất lồng chim xứ Huế.” Ông là một trong số ít nghệ nhân vẫn còn duy trì và phát triển nghề làm lồng chim Huế truyền thống. Các sản phẩm của ông không chỉ là một phần của cuộc sống người dân mà còn là tinh hoa của vùng đất Cố đô. Đối với ông Đoàn Minh Căn, làm lồng chim không chỉ là một nghề mà là cách để ông bảo tồn văn hóa Huế, truyền cảm hứng và để lại dấu ấn cho thế hệ sau.
Nhờ tình yêu và đam mê mãnh liệt với nghề, nghệ nhân Đoàn Minh Căn đã trở thành biểu tượng cho nghệ thuật làm lồng chim Huế. Mỗi sản phẩm của ông là một phần của lịch sử, là minh chứng cho sức sống của nghệ thuật thủ công truyền thống, và là niềm tự hào của người dân xứ Huế.
